Het boek is af tot het heden. Maar hoe sluit ik af? Mijn moeder woont al dertien jaar in een verpleeghuis, omdat ze dementie heeft. Moet ik de hoofdpersoon, eigenlijk dus ma, nou dood laten gaan in mijn boek? Ik twijfel. Een boek met een open eind, daar heb ik zelf een hekel aan. Haar op papier te laten sterven voelt vreemd. Ze leeft tenslotte nog. Ik besluit ma zelf te vragen. Ik concentreer mij op haar energie en in gedachten stel ik de vraag. Ze hoeft er niet lang over na te denken. ‘Laat mij maar doodgaan’, hoor ik haar stem in onvervalst dialect.
Ik kruip achter de laptop en schrijf verder. In het verhaal sterft de hoofdpersoon en krijgt een mooie, intieme begrafenis met haar gezin: kinderen, kleinkinderen. Drie dagen later wordt ik gebeld door een medewerker van het verpleeghuis. Ma heeft voor de tweede keer Corona en is erg ziek. Het is beter dat ik uit Frankrijk kom. Snel pak ik mijn tas en met de cruisecontrol op 134 km/u rijd ik naar mijn moeder.
Dat was vorige week zondag. Sinds maandagmiddag is ze niet meer wakker geweest en heb ik bij haar gebivakkeerd. Voor het eerst in mijn leven maak ik het stervensproces van dichtbij mee. Het is mooi, verdrietig, gek, vredig, interessant en bijzonder. Maandagochtend deed ze voor de laatste keer haar ogen open. Met haar blik naar boven zei ze luid en duidelijk: OPA. In de dertien jaar dat ze hier woont heeft ze nooit gepraat over opa. Nooit.
Wat er gebeurt, is haast niet te beschrijven. Nadat ze opa roept, verandert haar lichaam. De ogen staan leeg en het bewustzijn zakt uit het lichaam. Mijn zus en ik zien het gebeuren. Haar opa heeft zijn hand uitgestoken en ma heeft zijn hand gepakt. Samen naar het hiernamaals. Ma zingt en lacht al op haar plekje in haar hemel en ze geniet van de vrijheid zonder aards lichaam. Wij dochters kijken naar een zielloos lichaam, waar het hart nog pompt. Het proces gaat ondanks de medicatie zeer langzaam.
Na drie generale repetities is het dan eindelijk zover. Haar lichaam is gestopt met ademhalen.
Lieve mama, ik zal je ontzettend missen, ook al deed ik dat al jaren. Dementie betekent elke keer een stukje afscheid nemen. Het is nu definitief. Hier op aarde tenminste. Ons lijntje zal bestaan tot in eeuwigheid.
Ons boek zal velen een traan van ontroering en een lach van vreugde geven.
Voor mij is het verwerking en een prachtige herinnering.
Lieve mama
Dag
Ik hou van jou
Voor altijd
Reactie plaatsen
Reacties